Van paaseieren naar onderwijsvernieuwing:
AI bij Somtoday
De EasterEgg in Somtoday werd dit jaar mede ontwikkeld door Artificial Intelligence (AI). Daarmee is het de eerste AI-tool in onze software. Hoeveel gaan er nog volgen? Manager Exploitatie en Business Development Bert Thijs de Jong vertelt over de ontwikkelingen: “AI biedt mogelijk grote kansen voor het onderwijs, maar we moeten het ethisch verantwoord gebruiken.”
Rondvliegende paaseitjes
De oplettende kijker heeft ze zien vliegen dit jaar: de virtuele paaseitjes in Somtoday. Normaal gesproken een leuke verrassing van MT-lid Egbert van der Veen, maar dit jaar (mede) mogelijk gemaakt door ChatGPT. “De chatbot programmeerde onder aansturing van Egbert de paaseieren van begin tot eind. De vormen, de kleuren en zelfs de bewegingen”, zegt Bert Thijs de Jong. “Toen de chatbot daarna uit zichzelf zei dat het echt feestelijk voelde schrokken zelfs wij een beetje. Hij begreep dat het om paaseieren ging. Het geeft aan hoe ver de artificiële intelligentie is.”
Onze geschiedenis met AI
De Eastereggs zijn het eerste tastbare resultaat van AI in onze software. Maar het is zeker niet de eerste kennismaking. Sterker nog: we onderzoeken al sinds 2016 de mogelijkheden van AI voor onze systemen. Bert Thijs de Jong: “We verdiepten ons toen al in de technische ontwikkeling, vormden werkgroepen en lieten ons informeren door organisaties als ING en KPN, die al gebruikmaakten van AI in hun dienstverlening. Maar de ontwikkeling ging daarna nog relatief langzaam. Zij ontwikkelden wat slimme Excel-bestanden en geautomatiseerde chatbots, maar niets dat voor onze gebruikers van grote waarde kon zijn.”
NOLAI
Toch bleef de betrokkenheid. In onderzoeken, in overleggen en wetenschappelijke projecten. Tot in 2022 een grote doorbraak volgt. Het consortium Nationaal Onderwijslab AI (NOLAI) wordt opgericht, waarin scholen, wetenschappers en bedrijven 10 jaar lang samenwerken aan onderwijsinnovaties met behulp van AI. “Er is 80 miljoen beschikbaar om te komen tot waardevolle innovaties die het onderwijs écht verbeteren. Wij zijn als eerste bedrijf consortiumpartner en richten ons vooral op onderzoek en vraagallocatie (bepalen van de juiste onderzoeksvragen). Kortom: we helpen de juiste informatie boven tafel krijgen om de juiste oplossingen te creëren. Volstrekt belangeloos.”
Ongekende mogelijkheden voor het onderwijs
Maar wat zouden dat voor oplossingen kunnen zijn? “Denk bijvoorbeeld aan het razendsnel verzamelen van informatie over een leerling uit alle verschillende onderwijssystemen. Zo kun je een perfect beeld krijgen van zijn of haar totale ontwikkeling. Of denk aan een oplossing waarmee de overheid alle beschikbare leerlinginformatie samenbrengt en kan onderzoeken hoe je kansengelijkheid kunt stimuleren. En op basis daarvan heel gericht subsidie of ondersteuning kan inzetten. Als we zien hoe stormachtig AI zich ontwikkelt zijn de mogelijkheden waarschijnlijk ongekend.”
We moeten het wel goed doen
Maar juist door de grenzeloze mogelijkheden moeten we zelf de ethische grenzen zeer strikt bewaken. “We moeten de beschikbare techniek op een ethisch verantwoorde manier gebruiken. Dat is essentieel. Geen ongecontroleerde automatisering, maar oplossingen vanuit een menselijke benadering. Oplossingen die vrijheid en regie voor docenten en leerlingen vergroten, privacy borgen en de kansengelijkheid vergroten. Met de NOLAI-partners hebben we de kennis om dat de komende jaren te realiseren.”