Visiegestuurd ontwikkelen met behulp van de SLIM-scan

07 april 2021
Blog

Een blog van Gerrald van Beek, docent economie en onderwijsadviseur bij de Somtoday Academie.

Wat is goed onderwijs? De meningen hiervan liggen ver uiteen. Waar de één het liever houdt bij het oude, zou de ander juist meer vooruitgang willen. Waar de één kiest voor docentgestuurd, ziet de ander liever meer eigenaarschap bij leerlingen. Om goed onderwijs te kunnen geven gaat het niet om ‘goed’ of ‘fout’, maar om de motivatie achter de keuze. En dan is het vooral belangrijk dat de visie achter die keuze breed gedragen wordt.

SLIM staat voor Samen Leren en Innoveren op Maat. Met de SLIM-scan ga je het gesprek aan over verschillende onderwijskundige thema’s die spelen in de schoolpraktijk. Je stelt niet alleen de huidige situatie van je onderwijs vast, maar belangrijker, je denkt ook na wat je visie, je ideaal voor de toekomst is voor het onderwijs op jouw school. Je kunt de SLIM-scan individueel invullen (gratis: somtoday.verdermetict.nl), maar het is ook mogelijk om je resultaten te combineren in een groepsprofiel tijdens een scholing.

De scan bestaat uit drie thema’s:

  1. De wijze waarop je werkt aan uitkomsten
  2. De wijze waarop je lessen geeft
  3. De helpers van het leerproces

Binnen deze drie thema’s vallen elf concrete speerpunten (continua*) waarbij je steeds aangeeft waar je voorkeur ligt. Bijvoorbeeld ‘eigenaarschap’: Is het vooral de docent die verantwoordelijkheid neemt, of ligt dit vooral bij de leerling? Of wat te denken van de manier waarop je feedback geeft? Ben je steeds gericht op het product, of vind je juist het proces belangrijk?

Of je nu kiest voor leerling of docent, product of proces; voor beide uitersten is heel goed onderwijs mogelijk.

Met de SLIM-scan is deze beweging heel goed in beeld te brengen. De uitkomsten laten steeds het verschil zien tussen de huidige en ideale situatie, en daarmee dus ook op welke punten ‘werk aan de winkel’ is. Nadat je de SLIM-scan hebt ingevuld, is het mogelijk om een individueel groepsprofiel te laten opstellen, zodat duidelijk wordt waar de grootste verschillen zitten tussen de huidige en gewenste situatie.

^ Uitkomsten individueel profiel

Alleen ben je sneller, maar samen kom je verder
Daarnaast is het mogelijk de SLIM-scan binnen het team in te zetten, onder leiding van een onderwijsadviseur. Je kunt kiezen om de SLIM-scan volledig, op alle thema’s in te vullen, maar het is ook mogelijk om op voorhand al keuzes te maken voor specifieke thema’s, zodat je hier dieper op in kunt gaan met je team. Als team vul je dan de SLIM-scan in met de vooraf afgestemde continua.

In een begeleidend teamgesprek worden de uitkomsten besproken. Centraal staat hierin de collectieve visie van het team. Waar zitten verschillen van opvatting, waar overeenkomsten? Welke (on)mogelijkheden zijn er binnen de school om het gezamenlijke doel na te streven? En welke acties kunnen hieraan worden gekoppeld?

^ Voorbeeld van uitkomsten groepsprofiel met daarin de spreiding (boxplot)

Na SLIM
Als de kaders staan, heb je een mooi vertrekpunt. Om de uitkomsten van de SLIM-scan goed te verzilveren, is het van belang met elkaar na te denken over een concrete invulling. Hoe wil je het onderwijs vormgeven passend bij wat jullie als team willen? Mogelijk ‘springt’ er één continuüm uit. Bijvoorbeeld eigenaarschap:

Wat zou je binnen de context van de school kunnen doen om eigenaarschap bij leerlingen te vergroten? Het ligt dan voor de hand om eerst te kijken naar de elementen (systemen, werkwijzen, programma’s) die al in huis zijn.

Bijvoorbeeld Somtoday zelf: met elkaar kan worden gekeken hoe Somtoday recht kan doen aan de wens om eigenaarschap meer bij leerlingen te leggen. Een concrete invulling kan dan bijvoorbeeld de inzet van KWT zijn, of het op een andere manier inzetten van Somtoday Docent.

Of wat te denken van de keuze voor bijvoorbeeld ‘vorming’. Welke mogelijkheden heb je binnen de school om hier aandacht aan te besteden? Zijn er bijvoorbeeld voorlichtingsavonden of themamiddagen, en hoe zien deze eruit? Mogelijk zijn er personeelsleden met expertise die op dit punt een mooie bijdrage kunnen leveren.

Kortom
De SLIM-scan helpt je om na te denken over jouw onderwijspraktijk van alle dag. Hoe geef je het nu vorm, en hoe zou je het graag willen. Maar vooral ook, wat betekent dit voor de praktijk van alle dag en voor de hulpmiddelen die ik daarbij gebruik?

Werk je als schoolleider of als enthousiast teamlid en is je interesse voor de SLIM-scan gewekt? Ben je benieuwd naar de voor jouw school relevante thema’s? Zie hier voor meer informatie of neem gerust vrijblijvend contact op. Met elkaar kunnen we de mogelijkheden verkennen.

* missie, toetsing, feedback, leren, eigenaarschap, instructie, leergemeenschap, contact, materiaal, ouders en ICT


Gerrald van Beek, onderwijsadviseur en docent economie

Hoe wil je het onderwijs vormgeven passend bij wat jullie als team willen?