Wat vraagt de toekomst nu écht van het onderwijs?

Nieuwe economie, nieuw onderwijs
Volgens Aboutaleb staan we aan de vooravond van een nieuw economisch tijdperk. Met de energietransitie, digitalisering en technologische vooruitgang veranderen beroepen ingrijpend, wat ook nieuwe eisen stelt aan het onderwijs. Scholen hebben de belangrijke taak jongeren goed voor te bereiden op een wereld in transitie, waarin vakmanschap en praktische vaardigheden harder nodig zijn dan ooit. Zij zijn essentieel om deze verandering daadwerkelijk vorm te geven. “Kinderen moeten op jonge leeftijd beseffen dat verandering onvermijdelijk is,” stelt Aboutaleb. Om onze jongeren klaar te stomen voor de wereld van morgen, is het noodzakelijk dat ze zich kunnen aanpassen aan een wereld die voortdurend in beweging is.

Onderwijs dat meebeweegt
“We moeten anders leren, omdat onze rol in de maatschappij verandert,” aldus Aboutaleb. Hij wijst erop dat opleidingen vaak niet goed aansluiten op de veranderende arbeidsmarkt en dat jongeren op een andere manier kennis vergaren dan voorheen. Het onderwijs vereist daarom minder focus op het traditionele stampen van feiten en meer op vaardigheden die nodig zijn in de nieuwe economie: presenteren, samenwerken en jezelf positioneren. Het gaat niet alleen maar om wát je leert, maar steeds meer om hóe je informatie verzamelt, analyseert en toepast in de praktijk. Dit vraagt om een nieuwe aanpak in onder andere studiekeuzes en lesmethodes, waarbij de praktijk een grotere rol krijgt. Door meer praktijkvakken aan te bieden en nauwer samen te werken met bedrijven, krijgen leerlingen niet alleen een realistischer beeld van hun toekomstmogelijkheden, maar ontwikkelen ze ook essentiële vaardigheden. “Scholen hebben de belangrijke taak om de buitenwereld naar binnen te halen”, zegt Aboutaleb.

De rol van de overheid
Om deze onderwijsvernieuwingen te realiseren, speelt de overheid een cruciale rol. Toch staan de investeringen in het onderwijs onder druk, met grote gevolgen voor de toekomst van onze samenleving. Op het moment dat Aboutaleb te horen kreeg dat er nog minder geld naar het onderwijs zou gaan, kon hij het nauwelijks geloven. “Voor iedere tien euro die ik heb, zou ik de eerste drie euro besteden aan het onderwijs”, benadrukte hij. “Goed onderwijs is onmisbaar om als land mee te blijven bewegen met de ontwikkelingen. Zonder goed opgeleide burgers blijft een samenleving achter. De overheid dient daarom het onderwijs actief te ondersteunen, zowel financieel als beleidsmatig, zodat de scholen de juiste middelen hebben om leerlingen voor te bereiden op de nieuwe economie.”
Aboutaleb noemt het idee van een smart city als voorbeeld. Een stad wordt namelijk pas echt ‘smart’ door te investeren in kennis en ontwikkeling. Technologie en infrastructuur maken de stad niet intelligent – dat doen de mensen die erin wonen en werken. Een toekomstbestendige samenleving begint bij goed onderwijs en volgens Aboutaleb kun je daar nooit genoeg in investeren. 

Investeren in het onderwijs is investeren in de samenleving
Onderwijs is essentieel voor een sterke en duurzame samenleving. Aboutaleb pleit dan ook voor betere schoolgebouwen, moderne lesmethodes, geavanceerde apparatuur en kleinere klassen – allemaal factoren die bijdragen aan goed onderwijs. Naast de overheid dragen schoolleiders en bestuurders een grote verantwoordelijkheid. “Spreek uit je hart en zeg waar het op staat, de politiek weet het niet altijd,” stelt Aboutaleb. “Wacht niet tot de politiek het voor je regelt, maar kom zelf met ideeën en suggesties. Onderwijsvernieuwing begint niet alleen bij beleid, maar vooral bij de mensen die er elke dag mee werken. Kijk als school vooruit, pas jezelf aan en neem verantwoordelijkheid om het onderwijs actief vorm te geven. Wie in onderwijs investeert, investeert in een duurzame en toekomstgerichte maatschappij.”